Ad Code

Αθλητικά ρεπορτάζ στα Ομηρικά Έπη | Μέρος Α'


Ο Όμηρος δικαιούται και τον τίτλο του αρχαιότερου αθλητικού συντάκτη. Έχει περιγραφές αγώνων στη ραψωδία Ψ της Ιλιάδας και στις Β και Θ της Οδύσσειας. Αν τις διαβάσουμε προσεχτικά παρουσιάζονται αθλούμενοι κυρίως οι αρχηγοί και οι ευπατρίδες των Αχαιών. 

Οι απλοί και άσημοι πολεμιστές αποτελούν τους θεατές. Παρακολουθούν τους άρχοντες αθλούμενους και εντυπωσιάζονται από τους νικητές, οι οποίοι γίνονταν οι διασημότεροι της ημέρας. Οι λαικές μάζες τους συμπαθούσαν όπως συμπαθούσαν αργότερα και τους Ολυμπιονίκες που και αυτοί ανήκαν στην άρχουσα τάξη κατά κανόνα. Αυτό γιατί ο απλός λαός (ο συρφετός όπως τον αποκαλούσε ο Πίνδαρος) δεν είχε τα μέσα να φτάσει ως την αγωνιστική κονίστρα. 

Εκτός του ότι μόνο οι ελεύθεροι Έλληνες είχαν (αποκλειομένων όχι μόνο του πλήθους των δούλων αλλά και των πολιτών υπόδουλων χωρών) το δικαίωμα συμμετοχής στους αγώνες, οι αθλητές έπρεπε να αντιμετωπίσουν τα τεράστια έξοδα. Τις δαπάνες της υποχρεωτικής δεκάμηνης τουλάχιστον προπόνησης και τα έξοδα του ταξιδιού και παραμονής στον τόπο τέλεσης των αγώνων. Οι φτωχοί, κατά κανόνα,ούτε τους αγώνες παρακολουθούσαν γιατί έπρεπε να πληρώσουν και εισιτήριο εκτός από τα άλλα έξοδα. Εξαίρεση υπήρχε μόνο για τους Αθηναίους και τις λίγες άλλες με δημοκρατικό πολίτευμα πόλεις-κράτη, όπου με δημόσια δαπάνη δίδονταν προπονητές και εισιτήρια.


Στην Ιλιάδα οι αγώνες που οργάνωσε και αθλοθέτησε ο Αχιλλέας για να τιμήσεις τον φίλο του Πάτροκλο περιγράφονται σε 638 στίχους(Ψ 257 έως 895). Περιγραφή των άθλων που "περιβάλλεται από πολεμικά συμφραζόμενα απίστευτης εκδικητικής αγριότητας που την προκαλεί ο φόνος του Πάτροκλου από τον Έκτορα" όπως αναφέρει στο Βήμα 31/7/94 ο καθηγητής Δ, Μαρωνίτης. 

Ο Αχιλλέας αθλοθέτησε άφθονα και πλούσια έπαθλα για τους νικητές: "γυναίκες ροδοστάλακτες. Σκλάβες άριστες στα οικιακά. Κουτελάτα βόδια. Ιερά μουλάρια και άλλα ζώα. Λεβέτια από χαλκό. Αδάμαστη φοράδα εξάχρονη γκαστρωμένη και ετοιμόγεννη Απύρωτους τρίποδες. Πανοπλίες, πελέκια,αμφίθετες φιάλες, αμφικύπελλα και τάλαντα χρυσού". Πρώτευσαν στον δρόμο ο Οδυσσέας, ο Αίας ο Τελαμώνιος και ο Διομήδη στην ξιφασκία και στην ξιφομαχία. 

Στην πυγμαχία ο Ευρύαλος. Στο σφαιρόδισκο ο Πολυποίτης. Ο Αγαμέμνων, ο Οδυσσέας και ο Αίας αναδείχθηκαν στην πάλη ισόπαλοι στην πρώτη θέση. Ο Αχιλλέας δεν πήρε μέρος στους αγώνες. Διατήρησε τη θέση του αθλοθέτη και του κριτή. Αν αναζητήσουμε και προπονητή στην πρώτη αυτή αθλητική περιγραφή, μπορεί να δώσουμε τη θέση αυτή στον Νέστορα, τον σοφό Βασιλιά της Πύλου, ο οποίος συμβούλεψε τον γιό του Αντίλοχο με ποιο τρόπο θα εξασφάλιζε τη νίκη στην αρματοδρομία από τον Μενέλαο. 

Οι δεύτεροι αθλητικοί αγώνες που περιγράφονται στα Ομηρικά έπη είναι αυτοί που οργάνωσε ο Αλκίνοος (Βασιλιάς των Φαιάκων) στα ανάκτορά του στην Κέρκυρα κάνοντας επίδειξη στον Οδυσσέα. "Ακούστε των Φαιάκων προεστοί και άρχοντες, που εδώ χαρήκαμε το κοινό τραπέζι και τη γλυκιά συντρόφισσα των συμποσίων, τη λύρα. Ας πάμε έξω να παίξουμε σε όλους τους αγώνες. Για να΄χει ο ξένος μας να διηγείται στους δικούς του και στους φίλους του σαν επιστρέψει στη γη του, το πόσο εμείς τους άλλους ξεπερνάμε στον πόλεμο και στη γροθιά, στο πήδημα,στα πόδια"(Οδύσσεια Θ 97 έως 103). Εμφανώς τονίζεται εδώ πως ο αθλητισμός αποτελεί προπόνηση, δείγμα δύναμης, και καθαρά επίδειξη πολεμική...

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια